صندوق احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی قرار است "زنجیره پردیس " شامل بیش از 140 بنای تاریخی در محورهای اصلی کشور را جهت ساماندهی، مرمت، احیاء و بهره برداری مناسب از آن، مطابق با استانداردهای بین المللی، برای مشارکت با بخش خصوصی، معرفی کند که یکی از این پردیس‌های واگذار شده به بخش خصوصی "خانه تاریخی عامری‌ها " است.

طبق ماده 114 قانون برنامه چهارم توسعه به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اجازه داده می‌شود به منظور اعطای مجوز کاربری و بهره‌برداری مناسب از بناها و اماکن تاریخی قابل احیاء با هدف سرمایه‌گذاری بخش خصوصی داخلی و خارجی صندوق احیاء و بهره‌برداری از بناها و اماکن تاریخی و فرهنگی را ایجاد کند. بناها و اماکن تاریخی قابل احیاء به استثنای نفایس (املاک و اموال) ملی به تشخیص سازمان میراث فرهنگی از این قانون خارج است.

بزرگترین خانه تاریخی ایران؛ نخستین هتل طرح پردیس
-----------------------------------------------------------------

خانه عامری‌ها با 9 هزار متر مربع عرصه و 12 هزار متر مربع اعیانی، 80 تا 85 اتاق و 7 حیاط، بزرگترین خانه تاریخی ایران به شمار می‌رود که طی سال‌های گذشته با نظارت طرح پردیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور مرمت و بازسازی شد و ظاهراً‌ قرار است تبدیل به 45 سوئیت شود.

بازسازی و مرمت این مجموعه با هدف احیای آن از سوی هیئت امنای مرمت و بازسازی ابنیه تاریخی کاشان و با همکاری شهرداری و میراث فرهنگی این شهر در سال 1373 آغاز شد و با ادامه روند بازسازی این بنا در طرح پردیس سازمان میراث فرهنگی کشور قرار گرفت تا به عنوان پروژه اقامتگاه گردشگری مورد بهره برداری قرار گیرد.

در میان خانه‌های تاریخی کاشان، مجموعه خانه تاریخی عامری‌ها بدون اغراق جزء با ارزش ترین نمونه‌ها به شمار می‌آید. خانه در خیابان علوی، محله سلطان میر احمد در شهر کاشان واقع است. در میانه محوری تاریخی که مسجد و مدرسه آقا بزرگ و آن سوتر بازار کاشان را به مجموعه‌ای از خانه‌های بسیار با ارزش دوره قاجار متصل می کند.

علی‌رغم گمانه‌هایی مبنی بر وجود ریشه اصلی بنا در دوره سلجوقی و صفویه آنچه امروز بنام مجموعه خانه های تاریخی عامری شناخته می شود در اواخر دوره زندیه و ابتدای شکل گیری سلسله قاجار پدید آمده است. مالک نخستین بنا فردی بنام سهام السلطنه عرب بوده است که این بنا را به پاس حمایت از حاکم وقت کاشان و دفع محاصره آقا محمد خان از وی به هدیه می گیرد. اما بنا شهرت خود را از فرزند وی ابراهیم خلیل خان عامری از اعیان بانفوذ گرفته است که در میان دیگر برادران خود از نفوذ و اعتبار بیشتری برخوردار بوده است.

مجموعه عامری ها تا حدود دهه 30 قرن حاضر مورد استفاده مالکان اصلی بوده است اما بتدریج بعد از این تاریخ در سراشیبی فراموشی قرار می گیرد. عدم نگهداری مناسب و شیوه بهره بری غیر اصولی از بنا لطمات شدیدی به پیکره بنا بعد از این تاریخ وارد می‌کند تا اینکه به سازمان میراث فرهنگی واگذار می‌شود و در فهرست بناهای طرح "پردیس " قرار می‌گیرد و کاربری "اقامتی " برای آن تعریف می‌شود.

ارتقاء‌ سطح کالبدی بنا؛ خواسته مسئولان میراث فرهنگی از سرمایه‌گذار
--------------------------------------------------------------------------------------

آبان‌ماه سال گذشته واگذاری خانه عامری‌های کاشان به بخش خصوصی برای تبدیل به مرکز اقامتی همزمان با واگذاری پردیس‌های تاریخی مسعودیه تهران و کاروانسرای وکیل کرمان اعلام شد.

به گفته سید مسعود علویان صدر؛ معاون حفظ و احیای آثار تاریخی سازمان میراث فرهنگی، نوروز امسال به علت اینکه ارتباط این مجموعه تاریخی با گردشگران و علاقمندان به آثار تاریخی قطع نشود، درهای مجموعه به روی گردشگران باز بود.

علویان صدر با بیان این‌که بررسی کارشناسان سازمان نشان می‌دهد که آثار فرهنگی_تاریخی بابهره‌گیری هوشمندانه از دانش‌روز مکان‌یابی شده و ارزش‌های فرهنگی، تاریخی، مردم‌شناسی و ارزش‌های برگرفته از رشته اندیشه‌‌ مردم، در آن رشد یافته و نهایتا در قالب فضاهایی ظهور پیدا کرده است، می‌گوید: نکته مهم آن است که در سیر تحول تاریخی همیشه پایه مردمی به عنوان رکن اصلی در مدیریت، ‌هدایت و کنترل موضوعات نقش داشته است.

وی انتظارش از بخش خصوصی را ارتقاء‌ سطح کالبدی بناها، ارزش‌های فعالیتی و ارزش‌های رفتاری مردم به عنوان سه رویکرد اساسی در ارتقاء ارزش‌های فرهنگی و تاریخی اعلام می‌کند و می‌گوید: انتظار داریم فعالیتی که در شأن و منزلت بنا بوده و موجب ارتقاء سطح فرهنگی جامعه می‌شود در این پردیس‌ها انجام گیرد.

بهره‌برداری از هتل "خانه عامری‌ها "
------------------------------------------------------------------------------

در حالی‌که فاز نخست بهره‌برداری از خانه عامری‌ها که شامل تعدادی از حیاط‌ها و آشپزخانه و رستوران می‌شود قرار است تا نیمه‌های شهریور انجام شود، احمد میرزا کوچک خوشنویس؛ سرپرست صندوق احیاء و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی درباره زمان بهره‌برداری از هتل "خانه عامری‌ها " به خبرنگار فارس می‌گوید: این هتل تا پیش از پایان سال به بهره‌برداری خواهد رسید.

وی می‌افزاید: گردشگران می‌توانند از زمان افتتاح هتل، در این هتل اقامت داشته باشند.

به گفته خوشنویس، فاز نخست بهره‌برداری از مجموعه تاریخی عامری‌ها که شامل حیاط بیرونی و اندرونی ( یوسفیان )، حیاط فرهنگی، حیاط خدماتی، آشپزخانه و رستوران می‌شود نیمه شهریورماه انجام می‌شود.

از جمله جاذبه‌های پیرامونی خانه عامری‌ها که برای گردشگران دارای جذابیت است می‌توان به کاروانسرای مرنجاب، آب سرخ فریزهند، غار نیاسر، خانه بروجردی‌ها، آرامگاه سهراب سپهری، آرامگاه بابا افضل کاشانی، آرامگاه محتشم کاشانی، آرامگاه فیض کاشانی، مدرسه آقا بزرگ کاشان، حمام عبدالرزاق خان، حمام مجموعه اردهال، مسجد میرعماد، امامزاده حبیب بن موسی، امامزاده شاهزاده عیسی و یحیی ، بقعه ابولؤلؤ ( باباشجاع الدین )، باغ و کاخ تاریخی فین، روستای ابیانه، تپه‌های سیلک و ... اشاره کرد.

در حالی‌که نگرانی‌ها از تخریب بناهای تاریخی در تبدیل آن‌ها به هتل و رستوران وجود دارد، مسئولان سازمان میراث فرهنگی کشور بر این اعتقاد هستند که تبدیل بناهای تاریخی به اقامتگاه، مهمانپذیر، رستوران و... با نظارت سازمان میراث فرهنگی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی انجام می‌شود در نتیجه آسیبی به اصل بنا وارد نخواهد شد و حتی این اقدام باعث می‌شود که زندگی به بناهای تاریخی بازگردد.

منبع : خبرگزاری فارس